Jazda pod wpływem narkotyków

Jazda pod wpływem narkotyków może się skończyć w więzieniu. Ale nie musi. Zobacz, jaka jest kwalifikacja prawna tego typu czynów i jakie kary przewiduje prawo. Dowiedz się, jak przebiega badanie na obecność narkotyków. Sprawdź, co zrobić, aby skutecznie się bronić.

Spis treści:

• Jak narkotyki wpływają na zdolność prowadzenia pojazdów?
• Kwalifikacja prawna jazdy pod wpływem narkotyków
• Co grozi za jazdę pod wpływem narkotyków?
• Zatrzymanie przez policję za jazdę pod wpływem narkotyków
• Jak postępować w przypadku zatrzymania za jazdę pod wpływem narkotyków?
• FAQ – najczęściej zadawane pytania

Jak narkotyki wpływają na zdolność prowadzenia pojazdów?

Jazda pod wpływem narkotyków może stanowić zagrożenie zarówno dla samego kierowcy, jak też jego pasażerów oraz innych użytkowników dróg. W świetle definicji medycznych narkotyki są substancjami psychoaktywnymi oddziałującymi na ośrodkowy układ nerwowy.

Do potencjalnych skutków ich działania należą między innymi:

• Nierealistyczne postrzeganie rzeczywistości
• Zaburzenia koncentracji i czasu reakcji
• Nieprawidłowa ocena sytuacji
• Zaburzenia koordynacji ruchowej
• Silne wahania nastroju
• Nieprzewidywalne zachowanie
• Senność, otępienie, zmniejszona pobudliwość
• Nadpobudliwość, drażliwość, agresja

Co więcej, w skrajnych przypadkach możliwa jest też zapaść po narkotykach, a więc ciężka niewydolność układu krążenia związana ze spadkiem objętości krwi przy jednoczesnym rozszerzeniu naczyń.

Wszystko to zaburza możliwość bezpiecznego prowadzenia samochodu. W ogólnym zarysie można zatem porównywać prowadzenie pod wpływem narkotyków do jazdy pod wpływem alkoholu. W tym jednak przypadku trudniej jest o jednoznaczny opis występujących stanów i związanych z nimi zagrożeń. Paleta objawów jest szeroka i niejednorodna.

Należy pamiętać, że do narkotyków zaliczają się m.in. marihuana, haszysz, amfetamina, ekstazy, kokaina, heroina, morfina, opium i wiele innych, a każda z tych substancji ma inne działanie, różny jest też czas utrzymywania się w organizmie człowieka. Niektóre z nich mają właściwości halucynogenne, inne są stymulantami, jeszcze inne depresantami. Wszystko to sprawia, że rozpoznanie osoby będącej pod wpływem może być utrudnione.

Nawet tak widoczny objaw, jak rozszerzone źrenice jest typowy tylko dla niektórych narkotyków, takich jak marihuana czy amfetamina. Po opiatach (heroina i podobne) oczy wyglądają inaczej, źrenice są zwężone. Aby zweryfikować „czystość” kierowcy policjanci posługują się narkotestami.

Są to proste urządzenia pozwalające wykryć obecność najczęściej używanych narkotyków w próbce śliny, nie określające jednak stężenia. Dlatego w sytuacji, gdy wynik okaże się dodatni, kierowca jest kierowany na badanie toksykologiczne.

Kwalifikacja prawna jazdy pod wpływem narkotyków

Jazda po marihuanie, amfetaminie, kokainie i każdym innym narkotyku jest w Polsce czynem zabronionym. W zależności od sytuacji może być kwalifikowana jako wykroczenie lub przestępstwo. Kluczowe znaczenie ma w tej materii stężenie danej substancji w organizmie oraz jej wpływ na kierowcę. Wyróżnia się w tej materii dwa pojęcia, jakimi są:

• Jazda samochodem po użyciu narkotyków – jest to czyn karany na podstawie artykułu 87 § 1 kodeksu wykroczeń, odnoszącego się do kierowania pojazdem mechanicznym po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka.
• Jazda samochodem pod wpływem narkotyków – jest to przestępstwo, za które kierowca ponosi odpowiedzialność z artykułu 178a kodeksu karnego, na mocy którego niedozwolone jest prowadzanie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego.

W przypadku alkoholu rozróżnienie jest proste. O wykroczeniu mowa jest w sytuacji, gdy stężenie we krwi mieści się w przedziale od 0,2 do 0,5 promila, zaś o przestępstwie – gdy jest wyższe niż 0,5 promila.

Wartości te odnoszą do definicji zawartych w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz w kodeksie karnym. Jeśli chodzi o narkotyki, sprawa jest nieco bardziej skomplikowana. Definicje oraz wykaz określonych substancji znajdują się w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii i w załącznikach do niej. Natomiast w opracowaniach naukowych opisane są granice pomiędzy tym, co należy nazywać stanem „po użyciu”, a co „pod wpływem”. W przypadku najpopularniejszych narkotyków jest to:

Wartości te nie są jednak w jakikolwiek sposób osadzone w polskim prawie – nie zostały zapisane w żadnym przepisie. W związku z tym, jak wskazują orzeczenia Sądu Najwyższego, wymagana jest indywidualna ocena wpływu danej substancji na sprawność psychosomatyczną kierowcy w stopniu podobnym, jak w sytuacji znajdowania się pod wpływem alkoholu.

W praktyce oznacza to, że w każdej sprawie z osobna powołani biegli odnoszą się do wiedzy naukowej i ustalonych przez uczonych norm. Sformułowane na tej podstawie opinie są ważne, ale nie są bezwzględnie wiążące dla sędziów. Duże znaczenie ma fakt, że nie istnieje w pełni miarodajna metoda porównania wpływu narkotyków i alkoholu. Dlatego dodatkowo pod uwagę często brane są spostrzeżenia dotyczące kierowcy, a więc subiektywna ocena występujących w momencie kontroli objawów oraz ich wpływu na zdolność prowadzenia.

Należy pamiętać, że dodatkową okolicznością obciążająca kierowcę może być posiadanie przy sobie narkotyków. Jest ono penalizowane na podstawie art 62 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.

Co grozi za jazdę pod wpływem narkotyków?

Co konkretnie grozi za jazdę po użyciu lub pod wpływem marihuany i innych tego typu używek? Prawo przewiduje dotkliwe konsekwencje, tym bardziej, że w ostatnim czasie wiele przepisów uległo zaostrzeniu. I tak:

• Za wykrocznie polegające na prowadzeniu pojazdu po użyciu narkotyku należy się liczyć z karą aresztu lub grzywną w wysokości przynajmniej 2500 złotych. Tak jak w przypadku alkoholu, sąd nakłada też zakaz kierowania samochodem lub innym mechanicznym środkiem komunikacji na czas od 6 miesięcy do nawet 3 lat.
• Za przestępstwo polegające na jeździe pod wpływem narkotyków od 1 października 2023 roku można zostać skazanym nawet na 3 lata więzienia. Na minimum trzy lata wydawany jest też zakaz prowadzania pojazdów.
• Za spowodowanie wypadku pod wpływem narkotyków grozi do 3 lat więzienia. Jeżeli jednak w wyniku zdarzenia ktoś poniósł śmierć lub ciężki uszczerbek na zdrowiu, prawo przewiduje od 3 do nawet 16 lat pozbawienia wolności w przypadku ciężkiego uszczerbku na zdrowiu oraz od 5 do nawet 20 lat pozbawienia wolności w przypadku śmierci pokrzywdzonego. W sytuacji, gdy zdarzenie zostanie zakwalifikowane jako katastrofa z ofiarą śmiertelną, sprawca może trafić na kratki nawet na 30 lat.
• Za ponowne prowadzenie pod wpływem narkotyków, kierowca wcześniej skazany za to przestępstwo, może trafić do więzienia na okres od 3 miesięcy do 5 lat.

Zatrzymanie przez policję za jazdę pod wpływem narkotyków

Kiedy policja robi test na narkotyki u zatrzymanego kierowcy? Badanie to może zostać wykonane rutynowo, ale zwykle przesłanką są podejrzenia sformułowane na podstawie występujących objawów (rozszerzone lub zwężone źrenice, bełkotliwa mowa, zaburzenia zachowania i temu podobne). Na konieczność badania mogą też wskazywać zachowania na drodze – łamiące przepisy bądź nietypowe i potencjalnie niebezpieczne.

Używane są w tym celu różnego typu urządzenia, na przykład jednorazowe kasety do testowania próbki pobranej śliny, czy też testy elektroniczne wielokrotnego użytku. Jeśli zaś dany patol nie jest wyposażony w odpowiedni test, może wezwać inny. Należy czekać na jego przybycie, nie można w tym czasie odjechać.

Ponieważ narkotesty nie wykazują stężenia ewentualnie wykrytego narkotyku, dalszym krokiem jest wykonanie badań toksykologicznych. Ich wyniki są niezwykle istotne, jeśli chodzi o kwalifikację czynu – od ustalonego stężenia będzie zależeć to, czy dana osoba zostanie oskarżona o popełnienie wykroczenia, czy przestępstwa. Może się też okazać, że bardziej dokładny i wiarygodny pomiar „oczyści” kierowcę. Jak bowiem donosiły ostatnio media, w praktyce bardzo wiele stosowanych policyjnych narkotestów daje wyniki fałszywie dodatnie.

Choć istnieją pojęcia takie, jak „narkotyki miękkie” i „narkotyki twarde”, charakter danej substancji nie ma żadnego wpływu na konsekwencje prawne. Z taką samą surowością może zostać potraktowany kierowca złapany pod wpływem marihuany, jak i kokainy. Co więcej, niedozwolona jest nawet jazda samochodem po marihuanie medycznej.

Zażywanie narkotyków samo w sobie nie jest w Polsce karane. Penalizacji podlega jednak ich posiadanie. Przy niewielkiej ilości można za to otrzymać do 3 lat więzienia, przy większej – do 10 lat. Jeżeli przy kierowcy zostaną zabezpieczone nielegalne substancje, może on zostać zatrzymany, uruchomione mogą też być inne daleko idące działania, z przeszukaniem jego mieszkania włącznie.

Jak postępować w przypadku zatrzymania za jazdę pod wpływem narkotyków?

Złapali mnie pod wpływem marihuany – co robić? To częste pytanie zadawane przez osoby poddane badaniu narkotestem, którego wynik okazał się pozytywny. Choć potencjalne konsekwencje są surowe, w wielu przypadkach można ich uniknąć. Aby zwiększyć swoje szanse na skuteczną obronę, należy jak najszybciej skontaktować się z adwokatem, który ustali optymalną linię obrony i będzie reprezentować klienta przed obliczem wymiaru sprawiedliwości.

Wpływ na finalny przebieg sprawy ma wiele czynników. Istnieją okoliczności łagodzące, takie jak choćby postawa sprawcy. Pamiętać należy, że odpowiedzialność ponosi się jedynie za umyślną jazdę po narkotykach, czyli sytuację, w której kierowca wiedział, że spożywał zakazane substancje i wie lub może domniemywać, iż w momencie siadania za kierownicą znajdowały się one jeszcze w jego organizmie oraz nań oddziaływały.

Wykazanie działania nieumyślnego powinno powodować niemożność pociągnięcia do odpowiedzialności. Znaczenie dla sprawy może też mieć poprawność wykonania narkotestu i badania toksykologicznego, a także interpretacja ich wyników.

Należy pamiętać, że sąd może skorzystać z nadzwyczajnego złagodzenia odpowiedzialności, a także warunkowo umorzyć postępowanie. Możliwe jest też całkowite uniewinnienie. Dlatego nie należy pozostawiać spraw własnemu biegowi i zadbać o profesjonalną pomoc prawną.

Nasza kancelaria ma duże doświadczenie w sprawach z zakresu prawa karnego. Pomagamy kierowcom zatrzymanym za jazdę po narkotykach i alkoholu. Załatwiamy wszystkie niezbędne formalności, a także występujemy przed sądem, skutecznie dążąc do uzyskania jak najkorzystniejszego rozwiązania.

Jeśli szukasz pomocy prawnej – skontaktuj się z nami.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

Co grozi za jazdę po narkotykach? Jazda po użyciu narkotyków jest wykroczeniem zagrożonym aresztem lub grzywną w wysokości minimum 2500 złotych. Jazda pod wpływem narkotyków stanowi przestępstwo zagrożone karą więzienia do 3 lat. W obu przypadkach należy się też liczyć z zakazem prowadzenia pojazdów.

Po jakim czasie można kierować po narkotykach? Ze względu na różne działanie i długość utrzymywania się poszczególnych narkotyków w organizmie, nie można arbitralnie powiedzieć, po jakim czasie możliwe jest prowadzenie samochodu.

Czy policja ma prawo zrobić test na narkotyki? Tak, policja ma prawo zbadać każdego kierowcę na obecność narkotyków w organizmie.

Jak policja sprawdza obecność narkotyków? Policja korzysta z narkotestów różnego typu. Wykazują one obecność narkotyków w próbce śliny, nie wykazują natomiast ich stężenia. Dlatego w dalszej kolejności niezbędne jest udanie się do placówki medycznej na wykonanie badań toksykologicznych.

Czy za narkotyki mogą zabrać prawo jazdy? Tak, prawo jazdy może być zabrane za narkotyki tak samo, jak za alkohol. W dalszym toku sprawy, jeśli kierowca zostanie uznany za winnego wykroczenia lub przestępstwa, sąd nałoży na niego zakaz prowadzenia pojazdów, a organ administracyjny cofnie stosowne uprawnienia.

Jak odzyskać prawo jazdy po utracie za narkotyki? Po zatrzymaniu prawa jazdy, prokuratura lub sąd w ciągu 14 dni wydają postanowienie sankcjonujące tę czynność. Kierowca ma 7 dni na złożenie zażalenia od tej decyzji – jeśli będzie skuteczne, odzyska dokument.

Jak policja robi test na narkotyki? Za pomocą narkotestu pobierana jest próbka śliny. Następnie urządzenie analizuje ją. Można w ten sposób wykazać obecność najczęściej stosowanych narkotyków, takich jak marihuana, amfetamina, kokaina, heroina.

Ile narkotyki utrzymują się w krwi kierowcy? Działanie poszczególnych narkotyków jest różne, podobnie jak czas ich utrzymywania się w organizmie. Zależy to również od przyjętej dawki.